Στην Ιαπωνική γλώσσα τα ρήματα (κατά κύριο λόγο) για λόγους εκμάθησης από ξένους μαθητές, τα χωρίζουμε σε 3 βασικές κατηγορίες, με κύριο γνώμονα το αν αλλάζει το ΘΡ (Θέμα Ρήματος) από την ανεπίσημη στην επίσημη μορφή (!!!).
1η κατηγορία, γνωστή στο ευρύ κοινό των μαθητευόμενων ως Group I, τα ρήματα των οποίων το θέμα αλλάζει από την ανεπίσημη στην επίσημη μορφή. Για παράδειγμα:
い～く ➝いき～ます (πηγαίνω)
すわ～る➝すわり～ます (κάθομαι)
つ～く ➝つき～ます (φτάνω)
き～る →きり～ます (κόβω→切る)
か～く ➝かき～ます (γράφω)
Η κατάληξη των Ρημάτων στην επίσημη μορφή Ενεστώτα (ό,τι κι αν γίνει) είναι μία: ～ます。
Οτιδήποτε πριν από αυτό είναι το Θέμα Ρήματος. Στην ανεπίσημη μορφή τα ρήματα έχουν ποικίλες καταλήξεις οι οποίες όμως ΠΑΝΤΑ είναι σε ήχο 「う」(δηλαδή της γραμμής う σε έναν πίνακα με ひらがな, δηλαδή う、く、す、つ、ぬ κλπ). Παρατηρείστε ότι στα ρήματα αυτής της κατηγορίας, η μετατροπή από ανεπίσημη σε επίσημη μορφή γίνεται μετατρέποντας την κατάληξη από ήχο「う」σε ήχο 「い」+ ます。Αυτό μας βοηθάει σαν λογική στο να "μαντεύουμε" από την επίσημη κατάληξη εάν ένα ρήμα ανήκει στην 1η κατηγορία ή όχι.
2η κατηγορία (Group II). Αν και προτιμώ για λόγους ευκολίας να την εντάσσω στο 1ο γκρουπ και να τη διδάσκω πριν την προηγούμενη ας ακολουθήσουμε την κατηγοριοποίηση που έχει επικρατήσει. Σε αυτήν την κατηγορία χαρακτηριστικό παράδειγμα ρήματος είναι το たべ～る➝たべ～ます、όπου το θέμα δεν αλλάζει και οι καταλήξεις ανεπίσημης μορφής δεν έχουν καμία σχέση με τις αντίστοιχες επίσημης (είπαμε, πάντα ます！). Παραδείγματα:
き～る ➝き～ます (φοράω, άλλο かんじ με παραπάνω→着る)
いき～る➝いき～ます (ζω, προσέχτε την ομοιότητα μόνο στην επίσημη μορφή με το πηγαίνω)
かえ～る➝かえ～ます (αλλάζω κάτι, μεταβατικό)
やめ～る➝やめ～ます (quit, σταματάω κάτι, παραιτούμαι)
3η κατηγορία (Group III). Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει 2 ρήματα που εξαιρούνται των κανόνων και ακολουθούν δική τους κλίση. Για καλή μας τύχη είναι μόνο 2 τα εξής:
く～る➝き～ます (έρχομαι) και す～る→し～ます (κάνω) (αλλάζει ριζικά το θέμα ενώ στην 1η κατηγορία απλώς προστίθεται ένα γράμμα σε ήχο 「い」όπως είδαμε).
Τέλος, στην ίδια κατηγορία εντάσσονται ρήματα τα οποία σχηματίζονται με κάποιο ουσαστικό και το βοηθητικό ρήμα する、します καθώς ακολουθούν ίδια λογική με το ίδιο το ρήμα όταν φέρεται ως κύριο σε μια πρόταση. π.χ. べんきょうする・べんきょうします＝μελετώ
Σε τι χρησιμεύει η κατηγοριοποίηση ρημάτων;
Πολύ καλή ερώτηση και χαίρομαι που την κάνατε!
Η κατηγοριοποίηση ρημάτων μας βοηθά στο να δούμε και να θέσουμε κανόνες σε κάποιες μετατροπές των ρημάτων. Συγκεκριμένα στον Ανεπίσημο Αόριστο και κατά συνέπεια στην πάρα πολύ σημαντική μορφή て。
Τόσο για την κλίση του Αορίστου όσο και για την μορφή て θα μιλήσουμε σε μελλοντικό μάθημα. Αυτό που πρέπει να θυμάστε προς το παρόν είναι ότι ενώ γενικά ο ανεπίσημος αόριστος έχει κατάληξη ～た, το θέμα του ρήματος διαφέρει από τον Ενεστώτα με τρόπο που θα μας το πει το σε ποια κατηγορία ανήκει.
Χοντρικά λέμε ότι τα ρήματα της 2ης κατηγορίας (που το θέμα τους παραμένει το ίδιο από Ανεπίσημο Ενεστώτα σε Επίσημο) απλώς δέχονται το ～た μετά το ΘΡ.
π.χ. έφαγα = 食べた ➝たべた (θυμηθείτε, στον Επίσημο Αόριστο είναι たべます➝たべました）.
Αντίθετα χαρακτηριστικές καταλήξεις στην 1η κατηγορία ρημάτων είναι η ～った、～んだ、
～ いた、～いだ、～した. Γιατί και πώς, όπως είπαμε σε επόμενο μάθημα.
Μέχρι τότε, διαβάστε καλά τα όσα έχουμε πει και καλό υπόλοιπο!
また次回まで！(Till next time!)